Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011
Λογοτεχνία - Μια ματιά στη Θεωρία από τη φιλόλογο Πολίνα Μοίρα (ppt)
Μία συνοπτική παρουσίαση της θεωρίας που αφορά την πεζογραφία από τη φιλόλογο Πολίνα Μοίρα.
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ.
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ.
΄Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά' Βίντεο από το 14 χρονο μαθητή Λουκά Λέλοβα
"Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη"
"Μες στο κενό θησαύριζα και τώρα πάλι μες στους θησαυρούς μένω κενός"
"Δεν είναι αυτός πλανήτης στουμπωμένος δηλητηριώδη αέρια"
"Μια νομοθεσία εντελώς άχρηστη για τις Εξουσίες θα 'τανε αληθινή σωτηρία"
"Κάνε το άλμα πιο γρήγορα από την φθορά"
Εννοιολογικοί Χάρτες και Εφαρμογές στη Διαδασκαλία (ppt)
Τρόποι Χαρτογράφησης Ιδεών. Πώς μπορεί η χρήση των εννοιολογικών χαρτών, να ενισχύσει την κατανόηση του μαθήματος και να βοήθήσει το παιδί να ενσωματώσει τη νέα γνώση.
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α λυκείου (σχολικό βοήθημα)
Ψηφιακό βοήθημα από τις εκδόσεις 'Βολονάκη' για το μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α' Λυκείου. Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ
Σχολικό Βοήθημα Έκφραση- Έκθεση Β' Λυκείου
Βοήθημα για το μάθημα της Έκφρασης-Έκθεσης Β' Λυκείου από τις εκδόσεις Βολανάκη.Περιλαμβάνει Θεωρία του Σχολικού Βιβλίου, Απαντήσεις στις ασκήσεις, Πρόσθετες ερωτήσεις και Κριτήρια Αξιολόγησης.
Για να συνθεθείτε πατήστε εδώ
Για να συνθεθείτε πατήστε εδώ
Σχολικό Βοήθημα Έκφραση- Έκθεση Α' Λυκείου
Βοήθημα σε ηλεκτρονική μορφή από τις εκδόσεις Βολονάκη. Περιλαμβάνει τη Θεωρία του Σχολικού Βιβλίου, απαντήσεις σε σχολικές ασκήσεις, προτεινόμενες ασκήσεις και κριτήρια αξιολόγησης.
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ
Για να συνδεθείτε πατήστε εδώ
Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011
Οδηγός Ερευνητικών Εργασιών (Project) A' Λυκείου σχολικό έτος (2011-2012)
Ο οδηγός αυτός παραχωρήθηκε στους επιμορφωτές και επιμορφούμενους ως υλικό της επιμόρφωσης που διοργάνωσε ο Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικώνστο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Για να δείτε τον οδηγό πατήστε εδώ .
Πηγή: http://www.kathigitis.org
Για να δείτε τον οδηγό πατήστε εδώ .
Πηγή: http://www.kathigitis.org
Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011
Διαγώνισμα Καταναλωτισμός - Επιμέλεια Ειρήνη Αντωνογιαννάκη
Α. Κείμενο
Ευτυχία και καταναλωτισμός
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ευτυχία είναι αποτέλεσμα της ικανοποίησης όλων των αναγκών τους ανεξάρτητα από την ποιότητά τους. Νομίζουν πως η ευτυχία βρίσκεται στον απόλυτο κορεσμό των επιθυμιών, ο οποίος τις περισσότερες φορές μάς φέρνει στο νου ένα γεμάτο στομάχι και την υπνηλία που η κατάσταση αυτή προκαλεί. Δεν πρέπει όμως να συγχέουμε την ευτυχία με την εξάντληση και την άνευ όρων παράδοση στη λειτουργία της πέψης. Η ευτυχία εκφράζει την πληρότητα της ανθρώπινης εμπειρίας, τη χαρά, τη ζωντάνια και την ανανέωση του ανθρώπου. Θα λέγαμε ότι έχει δυναμικό χαρακτήρα, ότι δεν είναι μια παθητική κατάσταση, μια μορφή νάρκης.(…) η ευτυχία δεν είναι ένας μετρητής της ποσότητας των αναγκών που ικανοποιούμε. Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, ο σύγχρονος άνθρωπος θα έπρεπε να είναι το πιο ευτυχισμένο ον που έζησε μέχρι τώρα στον πλανήτη μας, αφού του δίνεται η δυνατότητα να εκπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του. Κάτι τέτοιο όμως δε συμβαίνει. Η ευτυχία, έτσι όπως έχει εμπορευματοποιηθεί και ενσωματωθεί στα διαφημιστικά μηνύματα, ταυτίζεται για τους περισσότερους ανθρώπους της εποχής μας με τον καταναλωτισμό και κυρίως με τον πλούτο. Η κατανάλωση έχει θεωρηθεί ένοχη για τα περισσότερα από τα δεινά του σύγχρονου ανθρώπου. Δεν υπάρχει όμως έμβιο ον που δεν «καταναλώνει», που δεν ξοδεύει ενέργεια για να καλύψει τις ανάγκες για την επιβίωσή του. Πολύ περισσότερο μάλιστα που ο άνθρωπος έχει αυτή την ανάγκη για κατανάλωση, αφού μόνο αυτός αναζητεί την ποιότητα στη ζωή του και προσπαθεί να δώσει μια άλλη διάσταση στην ύπαρξήτου.
Είναι γεγονός ότι η εξέλιξη του πολιτισμού συνεπάγεται διεύρυνση των αναγκών του ανθρώπου. Το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, η χρήση του αυτοκινήτου, το τηλέφωνο είναι πραγματικές ανάγκες, και ο καθένας μπορεί να αναγνωρίσει τη σπουδαιότητά τους. Το να γίνεται η ζωή πιο εύκολη, το να νιώθουμε ασφαλείς και κυρίως πιο ελεύθεροι από την πίεση της βιοτικής μέριμνας είναι κριτήριο προόδου. Κάτω απ’ αυτό το πρίσμα η κατανάλωση ελαφραίνει τον καθημερινό μόχθο. Όταν όμως γίνεται καταναλωτισμός και καλλιεργείται η εντύπωση ότι αρκεί κανείς να διαθέτει χρήματα για να ικανοποιεί γρήγορα τις κάθε λογής ανάγκες που αφειδώς δημιουργεί η σύγχρονη διαφήμιση, χωρίς να συνειδητοποιεί τα όριά τους (των αναγκών), τότε είναι φυσικό να αυξάνεται η εξάρτησή του από έναν τρόπο ζωής που μόνο άγχος έχει να προσφέρει. Γιατί ο καταναλωτισμός είναι ένας τρόπος ζωής, είναι μια τοποθέτηση απέναντι στη ζωή, βασικό γνώρισμα της οποίας είναι η πεποίθηση πως τα πάντα μπορούν να αξιολογηθούν με το χρήμα.
Πραγματικά, ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπορεί να αντισταθεί στα διαφημιστικά μηνύματα και να καταλάβει ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες. Η μανία της κατανάλωσης (καταναλωτισμός) θεωρείται φυσικό δικαίωμα και, όπως υποστηρίζει ο Έριχ Φρομ, «η ελευθερία σήμερα σημαίνει δυνατότητα για απεριόριστη κατανάλωση». Αν οδηγήσουμε την άποψη αυτή μέχρι τις ακραίες συνέπειές της, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος ονομάζει ελευθερία τη δυνατότητα να είναι όλο πιο εξαρτημένος. Πρόκειται για μια αντίφαση που αποτελεί γνώρισμα του πολιτισμού μας και βασική αιτία της κρίσης που διέρχεται.
Πηγή: Γιαβρής Άρης, Η οργάνωση του λόγου, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 1990, τ. Α’, σελ. 97-98
http://www.vlioras.gr/Philologia/Composition/Katanalosi.htm
http://www.vlioras.gr/Philologia/Composition/Katanalosi.htm
Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1)Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου σε 100-120 λέξεις. (μονάδες 25)
2) ‘Η κατανάλωση έχει θεωρηθεί ένοχη για τα περισσότερα από τα δεινά του σύγχρονου ανθρώπου.’ Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της πρότασης σε 80-90 λέξεις.
(μονάδες12)
3) Να γράψετε τα συνώνυμα των λέξεων : αποτέλεσμα , μέριμνας , προόδου, πεποίθηση ,συνέπειες, διέρχεται . (μονάδες 6)
4) Να γράψετε τα αντώνυμα των λέξεων : πιστεύουν , εξάντληση , διεύρυνση , ασφαλείς , αντισταθεί. (μονάδες 5)
5) Τι δηλώνουν οι λέξεις : όμως(1η παρ.), μάλιστα, αφού(2η παρ.) που συμβάλλουν στη συνοχή των νοημάτων ; (μονάδες 3)
6) ‘Η ευτυχία εκφράζει την πληρότητα της ανθρώπινης εμπειρίας, τη χαρά, τη ζωντάνια και την ανανέωση του ανθρώπου.’ Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε παθητική. Τι εκφράζεται γενικά με την παθητική σύνταξη; (μονάδες 3)
7) Χρησιμοποιώντας το β’ συνθετικό των λέξεων προκαλώ, προσφέρω, σύγχρονος , να γράψετε από δύο για την καθεμία παράγωγα ουσιαστικά ή επίθετα (απλά ή σύνθετα) (μονάδες 3)
8) Να ετυμολογήσετε τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: τηλεόραση, εκπληρώσει, τοποθέτηση (μονάδες 3)
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Ως μέλος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συμμαθητές σου σε μια εκδήλωση του δήμου σου που έχει ως θέμα τον καταναλωτισμό και την ποιότητα ζωής. Σε μία εισήγηση που θα διαμορφώσεις, να εκθέσεις τις απόψεις σου για τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και την κοινωνία και να προτείνεις τρόπους αντιμετώπισης. (500-600 λέξεις).
(μονάδες 40)
Επιμέλεια: Ειρήνη Αντωνογιαννάκη
Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011
Οδηγίες για την αξιόλογηση Περίληψης και Παραγωγής Κειμένου
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (25 μονάδες).
Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται:
α) Η κατανόηση του κειμένου.
β) Η πληροφόρηση των άλλων με λιτό και σαφή τρόπο για το περιεχόμενο του κειμένου.
γ) Η διάκριση του αναγκαίου από το περιττό τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη γλώσσα του κειμένου.
δ) Η δόμηση ενός νέου κειμένου με συνοχή και συνεκτικότητα.
'Αρα η αξιολόγηση της περίληψης στις εξετάσεις του Ενιαίου Λυκείου είναι σκόπιμο να συνεξετάσει τρεις παραμέτρους:
α) το περιεχόμενο της περίληψης
β) τη γλώσσα και το ύφος
γ) τη δομή του περιληπτικού κειμένου.
1. Το περιεχόμενο της περίληψης (0-12μονάδες)
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
· Η σύλληψη του νοηματικού κέντρου του κειμένου.
· Η επιλογή των σημαντικών ιδεών-πληροφοριών του κειμένου.
· Η πληρότητα κατανόησης του κειμένου.
Αδυναμίες στο περιεχόμενο θεωρούνται:
· Αδυναμία κατανόησης ή απόκλιση από το νοηματικό κέντρο του κειμένου.
· Επιλογή δευτερευουσών ιδεών-πληροφοριών σε βάρος των κύριων-σημαντικών.
· Η ατελής (μερική) κατανόηση του κειμένου.
2. Η γλώσσα και το ύφος της περίληψης (έκφραση) (0-8 μονάδες)
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
· Η χρήση του κατάλληλου ύφους για τη συγκεκριμένη μορφή κειμένου
(πληροφοριακό ύφος).
(πληροφοριακό ύφος).
· Η ικανότητα πύκνωσης του κειμένου μέσα από διάφορες τεχνικές (γενίκευση,
αναδιατύπωση κτλ.).
αναδιατύπωση κτλ.).
· Η ορθή χρήση της γλώσσας στο επίπεδο της ορθογραφίας, της στίξης, της σύνταξης
και του λεξιλογίου.
και του λεξιλογίου.
Αδυναμίες στη γλώσσα και το ύφος θεωρούνται:
· Η αξιολόγηση με την άσκηση άμεσης ή έμμεσης κριτικής-σχολιασμού στις ιδέες-πληροφορίες του κειμένου.
· Η αυτούσια-στείρα μεταφορά λέξεων και φράσεων του αρχικού κειμένου στη περίληψη.
· Οι αποκλίσεις από τους κανόνες της Νεοελληνικής Γραμματικής και του Συντακτικού της νέας ελληνικής στην ορθογραφία, στη στίξη, στη σύνταξη και το λεξιλόγιο (επαναλήψεις, ασάφειες, έλλειψη ακριβολογίας κτλ.).
3. Η δομή του περιληπτικού κειμένου (0-5 μονάδες).
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
· Η ικανότητα παρακολούθησης ή αναδιοργάνωσης της δομής του αρχικού κειμένου και η παρουσίαση με λογική ακολουθία των βασικών ιδεών.
· Η σύνταξη ενός κειμένου με ομαλή ροή και συνοχή.
· Η επιτυχής χρήση των διαρθρωτικών λέξεων ή φράσεων.
Αδυναμίες στη δομή θεωρούνται:
· Η τυποποιημένη μεταφορά της πορείας του αρχικού κειμένου που οδηγεί σε μακροσκελή περίληψη.
· Η άτακτη παράθεση των ιδεών-πληροφοριών του κειμένου.
· Η έλλειψη συνοχής και αλληλουχίας μεταξύ των μερών-προτάσεων της περίληψης.
4. Γενική θεώρηση
Η προσπάθεια για αξιολόγηση της περίληψης με την αναλυτική μέθοδο και την πρόσθεση των επιμέρους βαθμών δεν είναι αρκετή. Χρειάζεται μια συνολική θεώρηση του γραπτού πριν την τελική βαθμολογία. 'Αλλωστε περιεχόμενο, μορφή (έκφραση) και δομή ουσιαστικά δεν διαχωρίζονται. Στη συνολική θεώρηση της περίληψης θα συνεκτιμηθούν για την τελική βαθμολογία όλα τα κριτήρια από την πρωτοτυπία στη συγκρότηση και το ύφος έως την εικόνα του γραπτού (καθαρογραμμένο κείμενο, ευανάγνωστη γραφή).
Συμπληρωματικές διευκρινίσεις
1. Η έκταση της περίληψης εξαρτάται από το είδος, το μέγεθος και τη δομή του δοθέντος κειμένου. Γι' αυτό καθορίζεται κάθε φορά η ποσότητα της περίληψης σε λέξεις (π.χ. 90-120 λέξεις) ώστε να υπάρχει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί το κείμενο της περίληψης. Αυτό δε σημαίνει την αυστηρή καταμέτρηση των λέξεων από το βαθμολογητή αλλά την αξιολόγηση της ικανότητας του μαθητή να πυκνώσει-περιορίσει το κείμενό του σε συγκεκριμένα πλαίσια. (Ως υπέρβαση αυτών των ορίων θεωρείται η γραφή μιας περίληψης με είκοσι (20) περίπου λέξεις περισσότερες). Ακόμα η περίληψη μπορεί να γραφεί ως μία ενιαία παράγραφος ή να χωριστεί σε παραγράφους ανάλογα με το μέγεθος και το είδος του κειμένου.
2. Η περίληψη στα πλαίσια της Έκθεσης-Έκφρασης γράφεται για συγκεκριμένο σκοπό και έχει πάντα αποδέκτη. Γι' αυτό είναι καλό να αποφεύγεται η τυποποιημένη εκφώνηση "Να γράψετε την περίληψη του κειμένου" και να υιοθετούνται πιο αναλυτικές διατυπώσεις ενταγμένες σε επικοινωνιακό πλαίσιο (παράδειγμα: σε κυριακάτικη εφημερίδα δημοσιεύτηκε το παραπάνω άρθρο. Να ενημερώσετε την τάξη σας για το περιεχόμενό του γράφοντας μια περίληψη 100 λέξεων).
3. Η περίληψη στα πλαίσια του μαθήματος της Έκθεσης-Έκφρασης έχει πληροφοριακό χαρακτήρα οπότε η εισαγωγή της είναι προτιμότερο να ξεκινά με αναφορά στο συγγραφέα ή στο κείμενο, όπως προτείνεται στο βιβλίο Έκθεση-Έκφραση Β΄ Λυκείου σελ. 264. Μια εισαγωγή κατευθείαν από τις ιδέες-πληροφορίες του κειμένου είναι και αυτή αποδεκτή με τη λογική ότι ο μαθητής ταυτίζεται με το συγγραφέα του κειμένου ο οποίος επιχειρεί να πυκνώσει το κείμενό του.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Ενιαίο Λύκειο, σ.123-125.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (40 Μονάδες)
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει ο διορθωτής με την προσεκτική ανάγνωση του γραπτού δοκιμίου είναι αν ο μαθητής κατανόησε σωστά όλες τις απαιτήσεις του θέματος και αν ανταποκρίνεται σ' αυτές. Γραπτά που δείχνουν ολοφάνερα ότι η σκέψη του μαθητή κινείται έξω από το θέμα βαθμολογούνται από 0-12,5.
Γενικά στα γραπτά ο διορθωτής πρέπει να προσέξει:
Α) Το περιεχόμενο, δηλ. το σύνολο των οργανωμένων σκέψεων που διατυπώνει ο μαθητής πάνω στο δεδομένο πρόβλημα.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
- Η ξεκάθαρη θέση που παίρνει ο μαθητής απέναντι στο πρόβλημα, η προσωπική του άποψη που μπορεί να είναι και αντίθετη με τις ως τώρα γνωστές και παραδεκτές απόψεις, αρκεί να είναι τεκμηριωμένη. Ο βαθμολογητής δεν πρέπει να επηρεάζεται από την προσωπική του άποψη.
- Το είδος των γνώσεων-σκέψεων, που χρησιμοποιεί ο μαθητής, για να στηρίξει τη θέση του, και μαζί η κριτική του ικανότητα και η ορθότητα επιλογής των προσφορότερων γνώσεων. Ο βαθμολογητής δηλαδή πρέπει να προσέξει: αν οι γνώσεις είναι αφομοιωμένες και αποτελούν κτήμα του μαθητή· αν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του θέματος κι έχουν λειτουργική σχέση μ' αυτό· αν βασίζονται στα ουσιαστικά γνωρίσματα των δεδομένων εννοιών.
- Ο τρόπος που οργανώνει τις σκέψεις του· η ικανότητά του να τους δίνει μορφή λογικών επιχειρημάτων με αποδεικτική δύναμη και αξία.
- Ο πλούτος και η ορθότητα των επιχειρημάτων που χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει τις απόψεις του.
- Η ανάπτυξη όλων των θεματικών κέντρων.
- Ο βαθμός επίτευξης του στόχου που επιδιώκει με το παραγόμενο κείμενο.
- Η ελευθερία, η ευρύτητα, η άνεση και η σοβαρότητα της σκέψης· η έλλειψη προκατάληψης και εριστικής διάθεσης.
- Τα στοιχεία αυτά ως σύνολο έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα και βαθμολογούνται από (0-20).
Σφάλματα για το περιεχόμενο θεωρούνται:
- Η προβολή μιας φανερά παράλογης ή ακαθόριστης θέσης.
- Η μη λογική "στήριξη" μιας ορθής θέσης.
- Η φτωχή και περιορισμένη επιχειρηματολογία.
- Η απλή παράθεση ξένων, αναφομοίωτων γνώσεων.
- Ο περιττός φόρτος ιστορικών και άλλων παραδειγμάτων.
- Η αναπλήρωση της έλλειψης επιχειρημάτων με παραγγέλματα, συμβουλές, ρητά, γνώμες στοχαστών. Των στοιχείων αυτών είναι αποδεκτή η μετρημένη χρήση και μάλιστα όταν έρχονται σε ενίσχυση των λογικών επιχειρημάτων.
- Τα παρείσακτα στοιχεία που δεν περιέχονται στις απαιτήσεις του θέματος.
- Τα γενικά και αυθαίρετα συμπεράσματα.
- Η ανάπτυξη δευτερευόντων σε σημασία σημείων σε βάρος των πρωτευόντων.
- Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η αδυναμία του μαθητή να δει την ουσία του προβλήματος και η κίνηση της σκέψης του στην περιφέρεια του θέματος.
Β) Τη δομή/διάρθρωση των σκέψεων που καθορίζουν το σχέδιο και την οικονομία του κειμένου.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
- Η λογική διάταξη των σκέψεων, η οργανική και αρμονική σύνδεση μεταξύ τους, έτσι που να βγαίνει η μια μέσα από την άλλη κατά λογική ακολουθία και ακόμη η συγκρότηση των σκέψεων σε πειστικά επιχειρήματα(βλέπε και Έκφραση έκθεση Γ Λυκείου, σελ 288).
- Η ορθή κατάταξη των επιχειρημάτων σε κλιμακωτή μορφή.
- Η προοδευτική αποκάλυψη και δικαιολόγηση της προσωπικής θέσης.
- Η φυσική και αβίαστη κατάληξη σ' ένα λογικό συμπέρασμα.
- Η ανεξαρτησία από προκαθορισμένα γενικά πρότυπα (καλούπια) και η πρωτοτυπία.
- Η ένταξη του παραγόμενου λόγου στο ζητούμενο επικοινωνιακό πλαίσιο.
· Τα στοιχεία αυτά βαθμολογούνται σαν σύνολο από 0-8.
Σφάλματα στη διάρθρωση των σκέψεων θεωρούνται:
- Η έλλειψη καθορισμένης πορείας και η άτακτη παράθεση των σκέψεων.
- Η έλλειψη ενότητας είτε ανάμεσα στα μέρη (πρόλογο, κύριο θέμα, επίλογο) είτε ανάμεσα στις επιμέρους σκέψεις και επιχειρήματα.
- Η κυκλική πορεία στην ανάπτυξη, που δεν προωθεί τη σκέψη με νέες εμπνεύσεις, αλλά την επαναφέρει στο σημείο αφετηρίας με επαναλήψεις.
Γ) Την έκφραση ή μορφή. Αυτή αποτελεί το είδος, την ποιότητα του λόγου, που χρησιμοποιεί ο μαθητής, για να διαρθρώσει και να παρουσιάσει το σύνολο των σκέψεών του.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται:
- Η ακρίβεια της διατύπωσης, η σαφήνεια και η καθαρότητα, η μετρημένη χρήση των εκφραστικών τρόπων.
- Η επιλογή της κατάλληλης γλωσσικής ποικιλίας ανάλογα με το είδος του παραγόμενου κειμένου.
- Η ομοιομορφία του λόγου σ' ολόκληρη την έκθεση, που δείχνει ότι οι διατυπωμένες σκέψεις είναι προσωπικό κτήμα του μαθητή.
- Ο λογικός, λεκτικός και εκφραστικός πλούτος.
- Η τήρηση των μορφοσυντακτικών κανόνων.
- Η ορθογραφία και η σωστή χρήση των σημείων στίξης.
- Τα στοιχεία μορφής στο σύνολο βαθμολογούνται από 0-12.
Σφάλματα στην έκφραση θεωρούνται:
- Η εκφραστική ανακρίβεια, η ασάφεια και αοριστία, το σκοτεινό ύφος και o επιφανειακός εκφραστικός πλούτος (βερμπαλισμός, κενολογία).
- Ο ιστορισμός, ο ρητορισμός, ο λογοτεχνισμός, η φλυαρία, η ωραιολογία.
- Η εκφραστική ανομοιομορφία.
- Η εκφραστική δυσκαμψία και φτώχεια, που συχνά συνοδεύεται από τη μονότονη επανάληψη λέξεων και εκφράσεων.
- Η απεραντολογία με τις φορτικές επαναλήψεις νοημάτων.
- Η ανάμειξη της δημοτικής και της καθαρεύουσας.
- Τα γραμματικά και συντακτικά λάθη. Η επισήμανσή τους πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες που περιέχουν τα σχολικά εγχειρίδια (Νεοελληνική Γραμματική, Συντακτικό της νέας ελληνικής).
Θεώρηση του συνόλου
Η προσπάθεια για αξιολόγηση της παραγωγής κειμένου με την πρόσθεση των επιμέρους βαθμών μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο αίτημα για δίκαιη βαθμολόγηση. O ίδιος ο διορθωτής αισθάνεται πολλές φορές την ανάγκη να δει το γραπτό στο σύνολό του.
'Αλλωστε περιεχόμενο, σχέδιο και μορφή, ουσιαστικά δεν διαχωρίζονται. Γι' αυτό, καλό είναι η βαθμολογία να στηρίζεται στη θεώρηση του συνόλου σε συνδυασμό με την εκτίμηση των επιμέρους στοιχείων.
Με την ευκαιρία αυτή μπορεί ο διορθωτής να λάβει υπόψη του και τη γενική εικόνα του γραπτού.
Θετικά στοιχεία θεωρούνται: η ευανάγνωστη γραφή, το καθαρογραμμένο γραπτό, η ορθή χρήση των σημείων στίξης, η ορθή διάκριση παραγράφων.
Αρνητικά στοιχεία είναι: η ακαταστασία του γραπτού, η κακή χρήση της στίξης, η έλλειψη παραγράφων, οι συχνές διαγραφές λέξεων και φράσεων, οι μουντζούρες.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Γενικές αρχές και τεχνικές υποδείξεις για την αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων των Γενικών Εξετάσεων και εγκύκλιος 44135/Γ2/15-4-2009, και Έκφραση έκθεση Γ΄ Λυκείου, σελ 288-289.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Γενικές αρχές και τεχνικές υποδείξεις για την αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων των Γενικών Εξετάσεων και εγκύκλιος 44135/Γ2/15-4-2009, και Έκφραση έκθεση Γ΄ Λυκείου, σελ 288-289.
Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων 2010-2011
1. ΓΥΜΝΑΣΙΟ
Η εξεταστέα ύλη του Γυμνασίου είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκε, με την προϋπόθεση ότι η ύλη αυτή δεν είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας (Π.Δ 409/94 άρθρο 3 παρ. 2-6).
Τα θέματα πρέπει να διατυπώνονται έτσι ώστε να ελέγχεται η απόδοση πληροφοριακών γνωστικών στοιχείων και να διερευνάται η ικανότητα του μαθητή να εφαρμόζει, να συνδυάζει, να συνθέτει, να κρίνει και γενικότερα να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό.
Το Προεδρικό Διάταγμα που αναφέρεται στην αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο είναι το Π.Δ. 319, ΦΕΚ 261 Α/27-11-2000, και μεταξύ άλλων καθορίζει τον τύπο, τον αριθμό των ερωτήσεων κατά μάθημα και τη μοριοδότησή τους. Ειδικότερα:
Άρθρο 2
Ο τρόπος εξέτασης της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας κατά Κλάδο του μαθήματος ορίζεται ως ακολούθως : Α. Νεοελληνική Λογοτεχνία :
Οι μαθητές απαντούν σε τέσσερις ερωτήσεις που αφορούν πεζό ή ποιητικό κείμενο (ολόκληρο ή απόσπασμα) διδαγμένο στην οικεία τάξη. Η κάθε ερώτηση μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα. τα οποία προέρχονται από την ίδια θεματική ενότητα.
Οι ερωτήσεις αναφέρονται:
Ερώτηση 1η. Στο περιεχόμενο του κειμένου (κατανόηση ή ερμηνεία ή σύντομη αποτίμηση φράσεων / τμημάτων του κειμένου ή περίληψη).
Ερώτηση 2η . Στη δομή του κειμένου (μορφοποίηση παραγράφων ή θεματικές ενότητες ή αφηγηματικές τεχνικές).
Ερώτηση 3η . Στη γλωσσική αποτίμηση του κειμένου. Η ερώτηση αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα :
α. κύρια γνωρίσματα ή ιδιοτυπίες στη γλώσσα και την έκφραση κ.ά.
β. σχήματα λόγου (εικόνες, μεταφορές κ.α).
Ερώτηση 4η. Στην αξιολογική κρίση του συγκεκριμένου κειμένου. Η ερώτηση εναλλακτικά μπορεί να περιλαμβάνει :
- χαρακτηρισμούς προσώπων ή και καταστάσεων,
- εντοπισμό ή και παραλληλισμό αξιών και ιδεών που έχουν σχέση με την εποχή του έργου και τη βιωματικότητα των μαθητών/τριών
- σύγκριση με άλλα έργα του ίδιου συγγραφέα ή άλλων συγγραφέων της εποχής ή της Σχολής (μόνο για τη Γ` τάξη Γυμνασίου)
Οι ερωτήσεις είναι ισοδύναμες και βαθμολογούνται με πέντε (5) μονάδες η κάθε μία (4X5=20).
Β. Γλωσσική Διδασκαλία :
Για την εξέταση στη Γλωσσική Διδασκαλία δίνεται στους/στις μαθητές/τριες ένα κείμενο (ή απόσπασμα του), φωτοτυπημένο από το σχολικό ή άλλο βιβλίο ή από εφημερίδα ή περιοδικό ή ένα κείμενο ειδικά τροποποιημένο για τις ανάγκες της αξιολόγησης. Το κείμενο ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών της συγκεκριμένης τάξης και σχετίζεται με τους θεματικούς κύκλους οι οποίοι περιέχονται στα αντίστοιχα σχολικά βιβλία. Το κείμενο αυτό είναι δυνατόν να συνοδεύεται από σκίτσα ή άλλες εικόνες που αναφέρονται στη συγκεκριμένη θεματική. Οι μαθητές καλούνται :
1. Να απαντήσουν σε τέσσερις (4) ερωτήσεις διαφόρων τύπων με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών :
α. στην κατανόηση του κειμένου με απάντηση σε μία ερώτηση για το περιεχόμενο του κειμένου ή με την περιληπτική απόδοση του με 50-80 λέξεις
β. στην αναγνώριση της οργάνωσης του κειμένου (σύνδεση προτάσεων ή παραγράφων, διαρθρωτικές λέξεις, τρόποι ανάπτυξης παραγράφων κ.λ.π.)
γ. στην αναγνώριση της λειτουργίας των μορφοσυντακτικών δομών - φαινομένων που έχουν διδαχθεί και που σχετίζονται με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου δ. στην αξιοποίηση του λεξιλογίου του κειμένου (συνώνυμα, αντώνυμα, σημασία λέξεων κ.λ.π.)
2. Να συντάξουν ένα κείμενο 2-3 παραγράφων σε θέμα σχετικό με το περιεχόμενο του κειμένου που επεξεργάστηκαν, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο. Το πρώτο μέρος της εξέτασης βαθμολογείται με 10 μονάδες [δηλαδή τέσσερις (4) ερωτήσεις Χ 2,5 μονάδες]. Το δεύτερο μέρος της εξέτασης (παραγωγή κειμένου) βαθμολογείται επίσης με 10 μονάδες.
Άρθρο 3
Ο τρόπος εξέτασης της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας κατά Κλάδο του μαθήματος ορίζεται ως ακολούθως : Α. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα :
1. Στην Α` τάξη Γυμνασίου δίνεται στους μαθητές ένα από τα διδαγμένα κείμενα, -χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου που το συνοδεύουν και ζητούνται να απαντηθούν:
α) Δύο (2) ασκήσεις γραμματικής που βαθμολογούνται με δυόμισι (2.5) μονάδες η καθεμία [σύνολο πέντε (5) μονάδες].
β) Μία (1) άσκηση συντακτικού που βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες.
γ) Δύο (2) ασκήσεις λεξιλογικές - σημασιολογικές που βαθμολογούνται με δυόμισι (2.5) μονάδες η καθεμία [σύνολο πέντε (5) μονάδες].
δ) Δύο (2) ερωτήσεις κατανόησης περιεχομένου που βαθμολογούνται με τέσσερις (4) μονάδες η καθεμία [σύνολο οκτώ (8) μονάδες].
Οι ερωτήσεις αυτές μπορούν να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα η κάθε μία.
2. Στη Β` τάξη Γυμνασίου δίνεται στους μαθητές ένα από τα διδαγμένα κείμενα, χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου που το συνοδεύουν, και ζητούνται να απαντηθούν:
α) Δύο (2) ασκήσεις γραμματικής που βαθμολογούνται με δυόμισι (2.5) μονάδες η καθεμία [σύνολο πέντε (5) μονάδες].
β) Δύο (2) ασκήσεις συντακτικού που βαθμολογούνται με δυόμισι (2.5) μονάδες η καθεμία [σύνολο πέντε (5) μονάδες].
γ) Δύο (2) ασκήσεις λεξιλογικές που βαθμολογούνται με δύο (2) μονάδες η καθεμία [σύνολο τέσσερις (4) μονάδες].
δ) Τρεις (3) ερωτήσεις περιεχομένου από τις οποίες :
- δύο αναφέρονται στην κατανόηση του κειμένου που δίνεται για εξέταση και
- μία ζητεί τη σύγκριση σύντομου παράλληλου κειμένου (από αυτά των οποίων έχει γίνει σχετική επεξεργασία κατά τη διδακτική διαδικασία) με το εξεταζόμενο.
Κάθε επιμέρους ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες (2χ3=6).
3. Στη Γ` τάξη δίνεται στους μαθητές ένα (1) από τα διδαγμένα κείμενα, χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια, αυτούσιο ή διασκευασμένο, και ζητούνται:
α) Η μετάφραση 8-10 στίχων του, η οποία βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.
β) Δύο (2) ασκήσεις γραμματικής οι οποίες βαθμολογούνται με δύο (2) μονάδες η καθεμία [σύνολο τέσσερις (4) μονάδες],
γ) Δύο (2) ασκήσεις συντακτικού οι οποίες βαθμολογούνται με δύο (2) μονάδες η καθεμία [σύνολο τέσσερις (4) μονάδες].
δ) Δύο (2) ασκήσεις λεξιλογικές - σημασιολογικές οι οποίες βαθμολογούνται με δύο (2) μονάδες η καθεμία [σύνολο τέσσερις (4) μονάδες].
ε) Δύο (2) ασκήσεις κατανόησης περιεχομένου. Από αυτές η μία μπορεί να ζητεί τη σύγκριση σύντομου παράλληλου κειμένου (από αυτά των οποίων έχει γίνει σχετική επεξεργασία κατά τη διδακτική διαδικασία) με το εξεταζόμενο. Οι απαντήσεις βαθμολογούνται με δύο (2) μονάδες η καθεμία [σύνολο τέσσερις (4) μονάδες].
Β.Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από μετάφραση :
Δίνεται διδαγμένο κείμενο (20-30 στίχων) σε φωτοτυπία και οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε τέσσερις ερωτήσεις :
Ερώτηση 1η Αφορά το γραμματειακό είδος και το συγγραφέα του κειμένου την εποχή και το έργο του συγγραφέα). Η ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.
Ερώτηση 2η . Αφορά το περιεχόμενο του κειμένου που εξετάζεται (κατανόηση ή σύντομη αποτίμηση φράσεων ή τμημάτων του κειμένου ή διερεύνηση θεμάτων- προβλημάτων ή περίληψη). Η ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.
Ερώτηση 3η. Αφορά τη δομή του κειμένου και μπορεί να αναλύεται σε δύε ισοδύναμα υποερωτήματα. όπως :
α. Χωρισμός σε μικρότερες ενότητες με κριτήρια αφηγηματικά η θεματικά και απόδοση πλαγιότιτλων.
β. Εντοπισμός και αξιολόγηση του ρόλου των εκφραστικών -τρόπων .αφηγηματικής και περιγραφικής τεχνικής :
- οπτική της αφήγησης (πρωτοπρόσωπη, τριτοπρόσωπη, μικτή)
- διάλογο, μονόλογος, ειρωνεία, σχόλιο
- λειτουργία του χρόνου (προοικονομίες και επιβραδύνσεις)
- σχήματα λόγου (παρομοίωση, μεταφορά κ.α)
Η ερώτηση βαθμολογείται με έξη (6) μονάδες (3+3).
Ερώτηση 4η . Μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα που αναφέρονται
α) σε χαρακτηρισμούς προσώπων (στάσεις, σκέψεις, δράσεις, συναισθήματα. αξίες, ιδέες, συμπεριφορά των προσώπων του κειμένου και αντίκτυπος στα άλλα κειμενικά πρόσωπα).
β) σε συγκέντρωση, ταξινόμηση και αξιολόγηση στοιχείων του πολιτισμού που εντοπίζονται στο κείμενο (θεσμοί, ήθη και έθιμα, αξίες, ιδέες, οικονομία, υλικά αγαθά, κ.α.) ή στη σύγκριση ενός παράλληλου κειμένου με το κύριο κείμενο όσον αφορά ιδέες, αξίες ή στάσεις και συμπεριφορά προσώπων που εντοπίζονται σ` αυτά. Η σύγκριση μπορεί να ζητηθεί μόνο στη Γ` τάξη Γυμνασίου, όπου οι μαθητές/τριες καλούνται να μελετήσουν τα κείμενα και να δημιουργήσουν το δικό τους κείμενο σε 80-120 λέξεις σε προσεγμένο - γλωσσικά και ορθογραφικά - λόγο. Η ερώτηση βαθμολογείται με έξη (6) μονάδες (3+3).
[Οι ενότητες που έχουν διδαχθεί περιληπτικά δεν αποτελούν αντικείμενο εξέτασης, όπως και το υποστηρικτικό υλικό από το βιβλίο «Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας» εγκύκλιοι 123868/Γ2/1-11-07 και 62605/Γ2/14-5-2008].
Άρθρο 4
ΙΣΤΟΡΙΑΟ τρόπος εξέτασης του μαθήματος της Ιστορίας στο Γυμνάσιο ορίζεται ως ακολούθως :
Δίνονται δύο ομάδες ερωτήσεων Α και Β. Η ομάδα Α περιλαμβάνει πέντε ερωτήσεις από τις οποίες οι μαθητές/τριες επιλέγουν τις τρεις. Η ομάδα Β περιλαμβάνει τέσσερις ερωτήσεις από τις οποίες οι μαθητές/τριες επιλέγουν τις δύο. Οι ερωτήσεις μπορούν να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα.
Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες (4 Χ 5=20). Η Ομάδα Α περιλαμβάνει ερωτήσεις που ελέγχουν τη γνώση και την κατανόηση της ιστορικής ύλης που διδάχθηκαν οι μαθητές/τριες (εξήγηση ιστορικών όρων και εννοιών, περιγραφή ή ταξινόμηση ιστορικών γεγονότων, φαινομένων ή περιόδων, κατανόηση ή συνοπτική απόδοση του περιεχομένου μιας γραπτής ή εικαστικής ιστορικής πηγής, κατανόηση και περιγραφή των σχέσεων που υφίστανται ανάμεσα σε διαφορετικά ιστορικά γεγονότα, φαινόμενα κ.λ.π.).
Η Ομάδα Β περιλαμβάνει ερωτήσεις που ελέγχουν την ικανότητα των μαθητών/τριών να αναλύουν στοιχεία και σχέσεις, να αξιολογούν τη δράση προσώπων ή ομάδων με βάση συγκεκριμένο κριτήριο, να συνθέτουν ιστορικά δεδομένα.
Στη Γ` τάξη Γυμνασίου μπορεί να τίθεται και ερώτηση που αναφέρεται στη διάκριση ανάμεσα στην αντικειμενική ιστορική πληροφορία και στην υποκειμενική γνώμη που εκτίθεται σε μια ιστορική πηγή κ.λ.π.
Και στις δύο ομάδες ερωτήσεων μπορεί να δίνεται στους/στις μαθητές/τριες φωτοτυπημένο ιστορικό υλικό προς επεξεργασία. Το υλικό αυτό δεν είναι υποχρεωτικό να προέρχεται αποκλειστικά από το σχολικό τους βιβλίο.
2. ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
Όσον αφορά τα μαθήματα που διδάσκονται στο Γενικό Λύκειο η εξεταστέα ύλη για την Β΄ τάξη καθώς και για τα μαθήματα της Γ΄ τάξης που εξετάζονται σε επίπεδο σχολικής μονάδας δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό και περισσότερη από τα 2/3 της διδακτέας. Δείτε το Π.Δ 60/2006 , Φ.Ε.Κ 65/30-4-2006 και συγκεκριμένα το άρθρο 15, παράγραφος η.
Το Προεδρικό Διάταγμα που αναφέρεται στην αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γενικό Λύκειο είναι το Π.Δ 60/2006 , Φ.Ε.Κ 65/30-4-2006 το οποίο μεταξύ άλλων καθορίζει τον τύπο, τον αριθμό των ερωτήσεων κατά μάθημα και τη μοριοδότησή τους.
Ειδικότερα:
Ειδικότερα:
Άρθρο 12
Θέματα των εξετάσεων
1. Tα θέματα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων περιλαμβάνουν ποικιλία ερωτήσεων (π.χ. σύντομης απάντησης, ελεύθερης ανάπτυξης), οι οποίες είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας και αφορούν ευρεία έκταση της εξεταστέας ύλης.
2. Tα θέματα των προαγωγικών εξετάσεων στην Α΄ και Β’ τάξη και των απολυτηρίων εξετάσεων στη Γ΄ τάξη, Δημοσίων και Ιδιωτικών Ενιαίων Λυκείων για τα μαθήματα που εξετάζονται σε επίπεδο σχολικής μονάδας, διατυπώνονται με τη συνεργασία των καθηγητών που διδάσκουν το ίδιο μάθημα στην ίδια τάξη κάθε Λυκείου, είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης του Λυκείου και εγκρίνονται από το Διευθυντή του Λυκείου με την επιφύλαξη της παραγράφου 4 του αρ. 16 του παρόντος Π.Δ.
Άρθρο 15
Τρόπος εξέτασης των διαφόρων μαθημάτων
1. Tα θέματα των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Π.Ι., διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα.
2. Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στις επιμέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθμός για κάθε μια από αυτές.
Α. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία.
Ι. Για την εξέταση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στην Α΄ και Β΄ τάξη Ενιαίου Λυκείου ως μαθήματος Γενικής Παιδείας ισχύουν τα εξής:
1. Δίνεται στους μαθητές απόσπασμα διδαγμένου «κειμένου 12 – 20 στίχων» με νοηματική συνοχή και ζητείται:
α) να μεταφράσουν ένα τμήμα του 8-10 στίχων στη νέα ελληνική και
β) να απαντήσουν σε:
i. Δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες / αξίες / προβλήματα, στη στάση / ήθος / χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό / κοινωνικό / πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή / σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά / αισθητικά θέματα, με βάση ολόκληρο το απόσπασμα.
ii. Μία (1) ερώτηση ερμηνευτική που αναφέρεται σε τμήμα τού από μετάφραση διδασκόμενου κειμένου, σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα. Σ’ αυτή την περίπτωση δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία το συγκεκριμένο μεταφρασμένο τμήμα.
iii. Μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος, στο οποίο ανήκει το κείμενο, στο συγγραφέα ή το έργο του.
iv. Μία (1) ερώτηση λεξιλογική -σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
v. Μία (1) ερώτηση γραμματικής και
vi. Μία (1) ερώτηση συντακτικού.
Οι ερωτήσεις υπό στοιχεία iv, v, vi μπορεί να αναλύονται σε δύο υποερωτήματα, ανάλογα με το είδος των ερωτήσεων που χρησιμοποιούνται.
2. Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
α) Η μετάφραση του κειμένου βαθμολογείται με 30 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
β) Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
γ) Στις περιπτώσεις κειμένων για τα οποία δεν προβλέπεται από το Πρόγραμμα Σπουδών διδασκαλία από μετάφραση, δε δίνεται στους μαθητές η υπό στοιχείο ii ερμηνευτική ερώτηση και τότε οι δύο πρώτες υπό στοιχείο i ερμηνευτικές ερωτήσεις βαθμολογούνται η καθεμία με δέκα πέντε (15) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
ΙΙ. Για την εξέταση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Γ’ τάξη Ενιαίου Λυκείου ως μαθήματος Γενικής Παιδείας ισχύουν τα εξής:
1. Δίνεται στους μαθητές απόσπασμα πρωτότυπου διδαγμένου κειμένου 15 – 20 στίχων με νοηματική συνοχή και απόσπασμα μεταφρασμένου κειμένου με νοηματική συνοχή έως και 15 στίχων και ζητείται:
α) να μεταφράσουν στη νεοελληνική γλώσσα ένα τμήμα 8-10 στίχων από το δοθέν πρωτότυπο κείμενο και
β) να απαντήσουν σε:
i. Τρεις (3) ερωτήσεις ερμηνευτικές, από τις οποίες οι δύο (2) αφορούν το πρωτότυπο κείμενο και η μία (1) το μεταφρασμένο κείμενο. Οι ερωτήσεις μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες / αξίες / προβλήματα, στη στάση / ήθος / χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό / κοινωνικό / πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή / σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά / αισθητικά θέματα, με βάση ολόκληρο το απόσπασμα.
ii) Μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος, στο οποίο ανήκει το κείμενο, στο συγγραφέα ή το έργο του.
iii) Δύο (2) ερωτήσεις λεξιλογικές- σημασιολογικές (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
2. Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
α) Η μετάφραση του κειμένου βαθμολογείται με 40 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
β) Το σύνολο των ερωτήσεων βαθμολογείται με 60 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας, ήτοι 10 μονάδες για καθεμία από τις έξι (6) ερωτήσεις.
ΙΙΙ. Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων στη Β΄ τάξη και Αρχαίων Ελληνικών στη Γ΄ τάξη ως μαθήματα Θεωρητικής Κατεύθυνσης, ισχύουν τα εξής:
1. Δίνεται στους μαθητές απόσπασμα διδαγμένου «κειμένου 12 – 20 στίχων» με νοηματική συνοχή και τους ζητείται:
α) να μεταφράσουν ένα τμήμα του 8-10 στίχων στη νέα ελληνική και
β) να απαντήσουν σε:
i. Δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες / αξίες / προβλήματα, στη στάση / ήθος / χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό / κοινωνικό / πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή / σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά / αισθητικά θέματα, με βάση ολόκληρο το ανωτέρω απόσπασμα.
ii. Μία (1) ερώτηση ερμηνευτική που αναφέρεται σε τμήματα του από μετάφραση διδασκόμενου κειμένου, σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα. Σ’ αυτή την περίπτωση δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία το συγκεκριμένο μεταφρασμένο τμήμα.
iii. Μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος, στο οποίο ανήκει το κείμενο, στο συγγραφέα ή το έργο του.
iv. Μία (1) ερώτηση λεξιλογική - σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
v.
2. Δίνεται επίσης αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 10-12 στίχων και ζητείται:
α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική και
β) να απαντήσουν σε:
i. Μία (1) ερώτηση γραμματικής και
ii. Μία (1) ερώτηση συντακτικού.
Κάθε ερώτηση του αδίδακτου κειμένου μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα, ανάλογα με το είδος των ερωτήσεων που χρησιμοποιούνται.
3. Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
α) Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου βαθμολογείται με 10 μονάδες και του αδίδακτου με 20 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
β) Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
γ) Στις περιπτώσεις των διδαγμένων κειμένων για τα οποία δεν προβλέπεται από το Πρόγραμμα Σπουδών διδασκαλία από μετάφραση, δεν δίνεται στους μαθητές η υπό στοιχείο 1.β.ii ερμηνευτική ερώτηση και τότε οι δύο πρώτες υπό στοιχείο 1.β.i ερμηνευτικές ερωτήσεις βαθμολογούνται η καθεμία με δέκα πέντε (15) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο μπορεί, ανάλογα με την περίπτωση και το είδος των διδακτικών στόχων που αξιολογούνται, να χρησιμοποιούνται διάφορα είδη ερωτήσεων.
Β. Νεοελληνική Γλώσσα
1. Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κτλ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Tο κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές καλούνται:
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται:
i. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κτλ.)
ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κτλ.)
iii. τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα-αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κτλ.).
iv. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες(τροποποίηση με το Π.Δ. 12/2009(ΦΕΚ 22 Α), άρθρο 1 παράγρ. 4). Κατά τη βαθμολόγηση όλων των θεμάτων λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια και η ορθότητα της διατύπωσης καθώς και το περιεχόμενο.
Γ. Νεοελληνική Λογοτεχνία
Η εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αναφέρεται σε πεζό ή ποιητικό κείμενο που περιέχεται στη διδαχθείσα ύλη της αντίστοιχης τάξης, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία, μαζί με τις αναγκαίες σημασιολογικές ή άλλες διευκρινίσεις. Το κείμενο συνοδεύεται από πέντε ερωτήσεις που αναφέρονται:
α) στον συγγραφέα του έργου και σε γραμματολογικά στοιχεία που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από το κείμενο (1 ερώτηση),
β) στη δομή του κειμένου, στην επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης με βάση το κείμενο, σε παρατηρήσεις επί των εκφραστικών μέσων και τρόπων του κειμένου (υφολογική διερεύνηση, αφηγηματικές λειτουργίες, επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης) (2 ερωτήσεις),
γ) σε σχολιασμό ή στη σύντομη ανάπτυξη, σε 1-2 παραγράφους, ορισμένων χωρίων του κειμένου (1 ερώτηση),
δ) σε σχολιασμό αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου το οποίο δίνεται στους μαθητές επίσης σε φωτοτυπία και είναι ίσης, κατά προσέγγιση, δυσκολίας με το διδαγμένο (1 ερώτηση).
Η ερώτηση α βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες, οι δύο ερωτήσεις της β περίπτωσης με είκοσι (20) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση γ με εικοσιπέντε (25) μονάδες και η ερώτηση δ με είκοσι (20) μονάδες.
Σε περίπτωση κατά την οποία μία (1) ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται γι’ αυτήν κατανέμεται ισότιμα στα υποερωτήματα, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός συντελεστής βαρύτητας γι’ αυτά.
Δ. Λατινικά
1. Στους μαθητές της Β΄ τάξης δίνεται διδαγμένο κείμενο 10-15 στίχων και ζητείται από αυτούς:
α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική γλώσσα.
β) να απαντήσουν σε πέντε παρατηρήσεις: δύο (2) γραμματικές, δύο (2) συντακτικές και μία (1) γραμματολογική, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.
Η βαθμολογία κατανέμεται ως εξής:
i. Μετάφραση κειμένου 40 μονάδες.
ii. Γραμματικές ασκήσεις 12,5 μονάδες καθεμία.
iii. Συντακτικές ασκήσεις 12,5 μονάδες καθεμία.
iv. Γραμματολογική άσκηση 10 μονάδες.
2. Στους μαθητές της Γ' τάξης δίνεται διδαγμένο κείμενο 10-15 στίχων και ζητείται από αυτούς:
α) να το μεταφράσουν στη νέα ελληνική γλώσσα.
β) να απαντήσουν σε τέσσερις παρατηρήσεις: δύο (2) γραμματικές και δύο (2) συντακτικές, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.
Η βαθμολογία στη Γ' τάξη κατανέμεται ως εξής:
i. Μετάφραση κειμένου 40 μονάδες.
ii. Κάθε γραμματική ή συντακτική παρατήρηση 15 μονάδες.
Ε. Ιστορία
1. Η Ιστορία ως μάθημα Γενικής Παιδείας, Κατεύθυνσης και Επιλογής, καθώς και όλα τα ιστορικής φύσεως μαθήματα, που περιλαμβάνονται στα μαθήματα Κατευθύνσεων και στα μαθήματα Επιλογής: Κοινωνική και Πολιτική Οργάνωση στην Αρχαία Ελλάδα, Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών, Ιστορία Επιστημών και Tεχνολογίας, Ιστορία της Tέχνης και Θέματα Ιστορίας εξετάζονται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες.
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόμενα, κτλ) και η κατανόησή τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων κτλ). Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία. Tο υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα κτλ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.
2. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.
3. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
Το Προεδρικό Διάταγμα που αναφέρεται στην αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο ΕΠΑΛ είναι το Π. Δ. 50/2008 - ΦΕΚ 81/Α/8.5.2008, και μεταξύ άλλων καθορίζει τον τύπο, τον αριθμό των ερωτήσεων κατά μάθημα και τη μοριοδότησή τους.
Ειδικότερα:
Ως εξεταστέα ύλη για τα μαθήματα του ΕΠΑ.Λ. ορίζονται τα 2/3 της διδαχθείσας ύλης με την προϋπόθεση ότι αυτά δεν είναι λιγότερα από το μισό της διδακτέας ύλης. Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της για κάθε μάθημα γίνεται με εισήγηση των διδασκόντων και με την έγκριση του Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε εργάσιμες ημέρες τουλάχιστον πριν από τη έναρξη των εξετάσεων.
Α. Νεοελληνική Γλώσσα
1. Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κτλ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο αυτό πρέπει να ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και να σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές εξετάζονται σε τρία θέματα ως ακολούθως:
α) Δίδουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Απαντούν σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται:
i) η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κτλ.)
ii) η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κτλ.)
iii) τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα - αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κτλ.).
iv)η ικανότητα τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Συντάσσουν ένα κείμενο ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
2. Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες(τροποποίηση με το Π.Δ. 12/2009(ΦΕΚ 22 Α), άρθρο 1 παράγρ. 4). Κατά τη βαθμολόγηση όλων των θεμάτων λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια και η ορθότητα της διατύπωσης, καθώς και το περιεχόμενο.
Χρήσιμη θα σας φανεί και η εγκύκλιος 49844/Γ2/5-5-2009.
Β. Νεοελληνική Λογοτεχνία
Η εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αναφέρεται σε πεζό ή ποιητικό κείμενο που περιέχεται στη διδαχθεί-σα ύλη της αντίστοιχης τάξης, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία μαζί με τις αναγκαίες σημασιολογικές ή άλλες διευκρινίσεις. Το κείμενο συνοδεύεται από πέντε ερωτήσεις που αναφέρονται:
α) στο συγγραφέα του έργου και σε γραμματολογικά στοιχεία που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από το κείμενο (1 ερώτηση),
β) στη δομή του κειμένου, στην επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης με βάση το κείμενο, σε παρατηρήσεις επί των εκφραστικών μέσων και τρόπων του κειμένου (υφολογική διερεύνηση, αφηγηματικές λειτουργίες, επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης) (2 ερωτήσεις),
γ) σε σχολιασμό ή στη σύντομη ανάπτυξη, σε 1-2 παραγράφους, ορισμένων χωρίων του κειμένου (1 ερώτηση),
δ) σε σχολιασμό αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου το οποίο δίνεται στους μαθητές επίσης σε φωτοτυπία και είναι ίσης, κατά προσέγγιση, δυσκολίας με το διδαγμένο (1 ερώτηση).
Η ερώτηση της περίπτωσης α' βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες, οι δύο ερωτήσεις της β' περίπτωσης με είκοσι (20) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση της περίπτωσης γ' με είκοσι πέντε (25) μονάδες και η ερώτηση της περίπτωσης δ' με είκοσι (20) μονάδες.
Σε περίπτωση κατά την οποία μία ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται γι' αυτήν κατανέμεται ισότιμα στα υποερωτήματα, εκτός εάν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός συντελεστής βαρύτητας γι' αυτά.
Γ. Ιστορία
1. Η Ιστορία εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες.
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόμενα, κτλ) και η κατανόηση τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων κτλ). Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία. Το υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα κτλ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.
2. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.
4. ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Κατά την επιλογή των θεμάτων να έχουμε υπόψη μας ότι:
- Οι ερωτήσεις πρέπει να καλύπτουν όσο το δυνατό περισσότερη από την εξεταστέα ύλη, να είναι αυτοτελείς, να συμφωνούν με τους διδακτικούς στόχους, να μην ελέγχουν μόνο ικανότητες απομνημόνευσης, αλλά και άλλες νοητικές δεξιότητες.
- Δεν εξετάζονται προεκτάσεις, εκτός διδακτέας ύλης, που έγιναν στην διάρκεια των μαθημάτων.
Κατά τη διατύπωση των ερωτήσεων ανάπτυξης (ερωτήσεις ανοικτού τύπου) πρέπει να αποφεύγονται:
- Η μετατροπή των τίτλων ή υπότιτλων των σχολικών βιβλίων σε ερωτήσεις, επειδή κάτι τέτοιο ενισχύει την μηχανιστική αποστήθιση.
- Τη χρησιμοποίηση όρων ή φράσεων που δεν είναι πλήρως κατανοητές από τους μαθητές. Όπου χρειάζεται η χρήση δυσνόητων όρων, πρέπει να δίνονται σχετικές επεξηγήσεις.
- Η επικέντρωση των ερωτήσεων σε ορισμένα μόνο σημεία της διδακτέας ύλης.
- Οι ερωτήσεις δοκιμίου και σύντομης ανάπτυξης δεν πρέπει να είναι γενικές, διότι σ΄αυτή την περίπτωση οι μαθητές παρασύρονται σε αόριστες απαντήσεις.
Για τις ερωτήσεις κλειστού τύπου προσέχουμε τα εξής:
- Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής είναι απαραίτητο να μην επιδέχονται απαντήσεις περισσότερες από μία.
- Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού δεν πρέπει να προκύπτουν από τα συμφραζόμενα.
- Οι ερωτήσει σωστού-λάθους να είναι ανεπιφύλακτα σωστές ή λάθος.
- Να γνωρίζουμε ότι ασάφειες και λάθη στη διατύπωση των ερωτήσεων μπορεί να επιφέρουν προσφυγές και ακύρωση των εξετάσεων.
Κατά τη βαθμολόγηση των γραπτών προσέχουμε τα εξής:
- Βαθμολογούμε γνώσεις, κριτική σκέψη, συνθετική και αφαιρετική ικανότητα και όχι τις προσωπικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις των μαθητών.
- Στη βαθμολόγηση των ερωτήσεων σύντομης ανάπτυξης και ερωτήσεις δοκιμίου χρησιμοποιούμε κριτήρια που έχουμε καθορίσει εξαρχής, τα οποία ισχύουν για όλα τα γραπτά των μαθητών.
- Τα λάθη υπογραμμίζονται με κόκκινο στυλό, χωρίς να διορθώνονται και οι ελλείψεις σημειώνονται με σταυρό ή με σταυρούς.
- Η βαθμολόγησή μας πρέπει να διέπεται από τις παιδαγωγικές αρχές της αγάπης, της δικαιοσύνης και της επιείκειας.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Γενικές αρχές και τεχνικές υποδείξεις για την αξιολόγηση των γραπτών δοκιμίων των Γενικών Εξετάσεων και εγκύκλιος 44135/Γ2/15-4-2009, και Έκφραση έκθεση Γ΄ Λυκείου, σελ 288-289.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)